VERON A63
Friese Wouden
____________

VERON afdeling Friese Wouden
Afdelingsblad 'CQ Friese Wouden'

door PAoLH

Een andere digitale mode

Misschien heb je op de banden de afgelopen maanden rond 80 kHz vanaf de lage bandgrenzen, bijv.14080, 21080 een melodieus muziekje gehoord, als van een speelgoed kinderorgeltje. Dat het een communicatie- mode moest zijn is eigenlijk wel vanzelfsprekend. Want rond deze frequenties wordt heel wat digitaal afgekletst. Veel van deze modes, met ieder zijn eigen specifieke geluidjes, zijn ontsproten aan hun voorgangers.

De oudste digitale berichten-overbrengmachine is de tamtam. Wel of geen geluid, de pauzes en het ritme bepalen de soort boodschap. Op radiogebied is de oudste digitale mode CW. Dit is ook: wel of geen signaal of alleen maar een hoog en een laag toontje, en dan in een bepaalde verhouding. Om direct leesbare tekst over te brengen werd de telexmachine ontwikkeld. Amateurs zijn daar later ingesprongen toen de oude "stoomtelexmachines" in grote hoeveelheden te koop werden aangeboden. Ook modems in allerlei soorten kwamen in de handel. Er werd daarbij voornamelijk gebruik gemaakt van passieve filters met spoelen en condensatoren, Later ook actieve filters met opamps.

Met de komst van de PC vervangt software deze modems. Tegenwoordig 'pluk' je zeer uitgebreide programma's van het internet om praktisch alle communicatiemodes te bedrijven. Met een geluidskaart en een goed programma waarmee de digitale filters worden gemaakt kun je, zeer smalbandig, de verschillende toontjes vervolgens omtoveren in tekst op het scherm.

Een van de "nieuwste" snufjes op dit gebied is Multitone Freqency Shift Keying (MFSK). Nieuwste staat tussen aanhalingstekens omdat de eerste multitoon mode al dateert van 1937. Men gebruikte toen 7 tonen. In de jaren 60 had men Piccolo en Coquelet. Dat was multitoon FSK. Hoewel het systeem op zich wel goed was, werd het met "gewone" passieve filters geen groot succes in de amateurwereld. MFSK is ontwikkeld door ZL1BPU en IZ8BLY.

Vergelijking van PSK 31 met MFSK

PSK31 werkt met faze verschuiving, MFSK gebruikt 16 of 32 toontjes die zeer dicht bij elkaar liggen. De nadelen van PSK31, polar- flutter, multipath reception en dus faze-fouten waardoor een verkeerde letter of een serie letters niet goed worden ontvangen, zijn niet aanwezig. MFSK heeft hier dus geen last van. PSK31 heeft een bandbreedte nodig van 40 Hz (!) terwijl MFSK 300 Hz nodig heeft, dus de breedte van een CW filter.

De software voor MFSK

Ik heb MFSK van internet geplukt en op mijn PC genstalleerd. IZ8BLY heeft zijn naam aan het programma gegeven: IZ8BLY- STREAM . Na het installeren wat experimenteren op low power (10 watt). Het afstemmen vereiste wat handigheid. Dat gaat bij PSK gemakkelijker. Maar plotseling verscheen op het scherm PAoLH de VE3HAD. Dus het werkte!

Die Canadees is een Nederlander. Hij kwam amper boven de ruis uit, maar de tekst kwam foutloos over. Wat je bij PSK nog wel eens hebt, dat door selectieve fading verkeerde letters op het scherm komen. Daar heb ik bij MFSK nog weinig van gemerkt in de paar dagen dat ik er mee werk.

Ik wil niet verder over deze mode uitweiden maar het programma is te vinden in www.qsl.net/zl1bpu/MFSK/software. De gebruiksaanwijzing kan apart binnen gehaald worden van: www.qsl.net/zl1bpu/MFSK/Documents.html.

PSK 31 is smalbandiger maar MFSK werkt met minder fouten. Zo heeft iedere mode zijn voor en nadelen.

Probeer het eens maar om er vlot mee om te gaan moet je alles proberen en lees dan pas de gebruiksaanwijzing dan weet je waarover ze schrijven.....