VERON A63
Friese Wouden
____________

VERON afdeling Friese Wouden
Afdelingsblad 'CQ Friese Wouden'

KF161

door PE1NKR

Ombouw ervaringen met de Bosch KF161 naar de twee meter band. April 1994

Ik zal eerst even de PLL aansluitingen met u doornemen. Dit om alvast de mobilofoon af te regelen en uit te testen, alvorens u het ombouwpakket gaat aansluiten. Zie het groen sjabloon in de mobilofoon.

Ik ga er van uit, dat de mobilofoon op 145.275 MHz wordt afgestemd, zowel voor zenden als ontvangen. Een andere frequentie is natuurlijk ook goed mogelijk. De frequentie berekening RX-TX gaat als volgt: Frequentie + 10.700 gedeeld door 1.25 bij 12.5 KHz kanaal afstand.

Voorbeeld 145.275 MHz.:

145.275 + 10.275 : 1.25 = 124.78 B64+B32+B16+B8+B4 = 124
deze punten moeten hoog zijn (10 volt)

A64+A8+A4+A2 = 78
deze punten moeten hoog zijn (10 volt)

Voor het deeltal van 124.78: dat is binair voor Bank B: 01111100 en voor Bank A: 1001110

Als we nu alle nullen aan de massa leggen, dan zijn de enen hoog. DUS:

A16

A32

A64

B16

B32

B64

PROM-voet, onderzijde pll print

voorzijde KF161

Op A moeten we 78 programmeren, dus hoog moeten zijn: 2,4,8,64. Aan aarde te leggen; A1,A16 en A32.

Op B moeten we 124 programmeren dus hoog moeten zijn: 2,4,8,16,32,64. Aan aarde te leggen; B1 en B2. Verder moet nog aan aarde de twee laatste pennen 27 en 28. 28 is overigens voor de kanaalafstand van 12,5 kc. En 27 is eigenlijk B128.

Gewoon even een heel dun draadje van n lengte, steeds even vast solderen op de pennen naar de massa. Na het afregelen kunnen deze weer weggehaald worden op de punten 21,27 en 28 na.

Bij mij werkte deze manier prima, dus nu moet het ook gaan. En de set kunt u gelijk benutten hi...

Verder zal ik nog even de afregel ervaring beschrijven.

De PLL oscillator

	Eerst de set, op de promvoet, een frequentie programmeren zoals hier boven beschreven. Leg de set met de knoppen naar u toe.
	De set aansluiten op een slede-vervanger en aan zetten.
	Nu moet de PLL secuur afgeregeld worden op 5,00 volt tussen massa en MP1. (zie het groene sjabloon in de set) op de centerfrequentie. Afregelen met de afregelspoel (deze zit 1 cm schuin rechtsonder / voor MP1).

De voorversterker

	Vervolgens moet de voorversterker worden afgeregeld. Deze print zit er achter. (zie het groene sjabloon) Dit moet erg voorzichtig gebeuren, omdat de kerntjes makkelijk stuk kunnen gaan.
	Sluit de voorversterker af door het stropje links op de print om te zetten en de kabel naar de eindtrap los te nemen. (zie het groene sjabloon er staat 60 Ohm naast) De modules kunt u er uit lichten.
	Gebruik een meetkopje, om de hf-spanning te meten en sluit een frequentieteller aan op het stropje, om te kunnen controleren, of u werkelijk op de 145.275 MHz frequentie uitkomt en niet op 166.675 MHz.
	Zender inschakelen. Controleer of er hf is op MP1 en MP2, dan afregelen op maximum hf spanning met de spoelen. Dan hetzelfde met MP3 tot MP8 doen. Steeds de spoelen afregelen, die er rechts van zitten. LET OP, MP4 moet misschien later nog veranderd worden, als blijkt, dat inplaats van bovenmenging op ondermenging is afgeregeld en dat kunt u weer zien met de teller. Als dus blijkt, dat u te hoog uitkomt, dan moet de spoel voor MP4 verder worden ingedraaid. Als alles op maximaal staat, is de voorversterker afgeregeld.
	Sluit het snoertje naar de eindtrap weer aan en zet het stropje er weer om en neem de frequentie teller er af. (kon er al eerder af, als u maar op de goede frequentie uitkomt).

De eindtrap

	Aan de eindtrap een wattmeter, waarachter een dummyload zit, aansluiten.
	De zender inschakelen. Als er nu vermogen zichtbaar is op de wattmeter, kunnen we de eindtrap afregelen van C19 terug naar C1. (zie het groene sjabloon) Probeer alles op maximum vermogen af te regelen. Als dit is gebeurd, dan is de zender afgeregeld en dus klaar.

De ontvanger

	Nu moet de ontvanger nog afgeregeld worden. Met een signaal op de afstemfrekwentie met L8, MP1 op de VHF print, zo hoog mogelijk afgeregelen.
	De af te regelen VHF print zit aan de andere kant van de KF161. (zie het sjabloon) Met een microvoltmeter tussen de punten massa en MP1 op de MF print (links naast de HF print) en volg de spoelen L1 tot L6 en regel deze af op maximaal bij een steeds zwakker wordend signaal. Maak het signaal nog zwakker en regel alles nog eens na. Dit nalopen en op maximaal afregelen tot er geen verbetering meer te behalen is.
	De middenfrequentprint en het laagfrequentdeel behoeven niet te worden afgeregeld.

Meer

Als de set op de hiervoor beschreven manier werkend is gekregen, dan willen we natuurlijk meer. Mijn voorkeur ging uit naar een goede set, waar ik alle belangrijke frequenties in kan bereiken, een squels, een volumeregelaar, die de set ook heel zacht kan instellen, een 1750 Hz piepertje, om de repeaters te openen en het is ook nooit weg, om op de ingang van een repeater te kunnen luisteren en op de uitgang te kunnen zenden. Ik wilde voor de frequentie bepaling duimwielen gebruiken. De duimwielen besturen een Eprom, welke op een printje wordt gemonteerd. Dit printje met de voorgeprogrammeerde Eprom is te bestellen bij Kees Broeken, PA0KBT te Teteringen (bij Breda) 15 gulden. 076-812125. Hij verkoopt overigens ook nog KF161 mobilofoons. De duimwielen kunt u redelijk kopen bij Barend Hendriksen te Brummen. U heeft dan nodig 3 duimwielen (ik trof het nog met verlichting) met 2 zijkanten. En een microminiwipschakelaar dik 5 mm.

De verbinding met de promvoet

	Ik heb gekozen voor een manier, waarop alles er zo ook uit gehaald kan worden. Daarom maak ik de verbinding naar de epromprint via een IC voet 24 pens (gedraaide pootjes). Het printje kunt U met enkele stevigere draadjes boven de IC voet laten hangen. Het is niet zo erg mooi geworden en daarom zal ik in mijn volgende KF161 het printje aan de zijkant vastmaken met een schroefje en een hoekstukje.
	Omdat de print ook voedingsspanning en een repeatershiftsignaal nodig heeft, kan de plus 5 volt en de massa via de IC voet naar boven worden gevoerd. Er zijn toch tien vrije pennen over, afkomstig van de kanalenkiezer, pen1 is al aarde. Leg daarom van af het punt (op de oscillator print onderzijde ongeveer 3 centimeter rechts van de promvoet) waar 5 volt spanning staat (even meten met een voltmeter) een draadje naar b.v. pen 3 van de promvoet. De min kunt u van pen 1 halen. En gebruik pen 5 om het repeatershift signaal aan te leveren.
	Bouw het bouwpakket netjes af en verbindt de draden met de IC voet, die later in de promvoet moet. Als u soepele draadjes gebruikt (aan te bevelen) even blank maken en vertinnen en dan met een pincet op de goede plaats in de IC voet steken. Let op de pennummers want nu is het gespiegeld.

Controle

Ruimte maken achter de frontplaat voor de duimwielen.

	Neem het voorfront weg.
	Zaag met een figuurzaag de printplaat weg, waar de tienstandenschakelaar op zit. Doe dit van uit de uitsparing achter de lampjes schuin naar de hoek waar de eindtrap in zit. Laat het printbaantje, dat er langs loopt, intact of herstel de baan later met een draadje (deze baan lijkt dood te lopen maar doet dat niet!). Draai het schroefje los en verwijder de tienstandenschakelaar.
	Nu moet het nokje, waar het schroefje in zat, worden weggezaagd tot en met het schroefgat. Voor het zagen de eindtrap losschroeven en wegnemen om het zagen te vergemakkelijken. Nu kan ook gelijk het beugeltje geplaatst worden voor de ophanging van de Epromprint. Daarna de eindtrap weer terug zetten.
	Nu heeft u voldoende ruimte achter de frontplaat voor de duimwielschakelaars.

De duimwielen

	De drie duimwielen moeten van het type binair zijn. Dit betekent, dat de aansluitingen, 1, 2, 4, 8 en common, er op moeten zitten.
	In het linker zijschotje kan een microminiwipschakelaartje ( 5 mm dik) worden aangebracht. Dit is een precies werkje. Met een printfreesje maakt u ruimte in het linker zijschotje. In het midden op de voorzijde moet de schakelaar er door kunnen steken, zodanig dat deze omhoog en omlaag kan. Het schakelaar huis moet helemaal in het zijschotje weg kunnen, dus het plastic met de frees weghalen. Dit geldt ook voor de ruimte voor het vastzetten de draden later. De microminiwipschakelaar vast zetten met een lijmpistool. Bij gebrek aan een lijmpistool kunt u ook met de soldeerbout en een lijmstaafje de zaak fixeren. De duimwielen zijn hierdoor niet breder geworden en alle lampjes kunnen blijven zitten.
	Aan de achterzijde van de duimwielen steekt een centimeter print uit en er zitten ook nog soldeerlippen op. Te lang voor in de KF 161, dus met een fijn zaagje de print zover afzagen totdat er ongeveer 3 mm blijft staan. In de printbanen, die er nog staan, een gaatje boren voor het aansluiten en vastsolderen van de draden.
	Verbind alle commonpunten en het middenkontakt van de schakelaar met elkaar en laat een draad uitsteken.
	Omdat we het aanzien van de set netjes willen hebben, moet er voorzichtig met de voorzijde worden omgegaan en er moet secuur gewerkt worden.
	We meten het duimwielblokje met een schuifmaat op. We tekenen het benodigde gat op de voorzijde met potlood. We beginnen 7 mm (niet minder!) vanaf de rechter zijkant. Zet de schakelaar voor het nette aanzien rechts aan de onderzijde zover omhoog dat het oude gat wordt weggewerkt.
	Tijdens de bewerking het voorfront met een zachte doek er tussen in een bankschroef vastzetten.
	Boor een paar gaatjes en zaag met een figuurzaag binnen de lijn het gat in het front en vijl het gat voorzichtig groter totdat de duimwielen er in passen.
	Druk de duimwielschakelaars in het voorfront.
	Controleer of het front met de schakelaars nog in de KF161 past.
	Uiteindelijk alle draden verbinden tussen de Eprom print en de Duimwielen zoals in het schema is aangegeven. Neem alle draden ongeveer 12 cm lang en van soepel draad. Als alles is verbonden, dan op een paar plaatsen er iets ombinden, zodat er een bosje ontstaat en het voorfront later ook nog verwijderd kan worden.

De ontvanger. HF Deel.

De squelch

	Maak van een uitgegloeid stukje koper (van waterleidingbuis roodgloeiend maken en snel afkoelen in koud water) net zo'n houdertje als waar de volume regelaar in vastzit.
	Soldeer dit houdertje op de print aan de andere zijde van de volumeregelaar. Zorg er wel voor dat er geen kortsluiting met de banen daaronder ontstaat. Zorg dat het gat voor de potmeter recht boven de volumeregelaar komt te zitten. Beter is het te vaak te meten, dan dit fout te doen. Teken het gat op de frontplaat en boor het gat (eerst klein).
	Monteer een kleine potmeter as 6 mm van 22 Kohm in de houder.
	Pas nu of het front er op gaat en het draaideel van de potmeter er netjes doorkomt. Kort de as later op de gewenste lengte in.
	Draai de instel potmeter, op de hoek van de print daar vlak bij, helemaal naar links, en leg twee draden van de overgebleven punten van de instelpotmeter naar de potmeter (een beetje ruimte houden zodat de print ook nog kan worden uitgenomen.)

De volumeregelaar

	Ik gebruik voor de volumeregeling de bestaande Potmeter.
	De potmeter moet losgenomen worden. Schroef losdraaien en de verbindingen voorzichtig lossolderen want onder de potmeter op de print zit aan beide zijden een doorverbinding en die moet worden door gefreesd met de printfrees. LET OP!
	Laat de verbinding, die er al is, op het middencontact zitten en de vrij gekomen zijkant leg je met een draadje naar aarde.
	Even nameten met een ohmmeter waar de verbindingen naar toe lopen.
	Voor de bescherming van de LF versterker kunt u eventueel ergens op de print een weerstand van 5 ohm weerstand in serie plaatsen met de luidspreker.
	Het fijnafregelen van de volumeregeling van de instelpotmeter op de LF print.

Extra Mogelijkheid

Dit is door mij nog niet uitgeprobeerd maar ik doe dit zeker binnenkort. Haal de banen naar de bestaande volumeregelaar door en sluit met draadjes de volumeregelaar anders aan

	draad vanaf laagfrekwentversterker aan de ene zijde van de potmeter.
	loper aan de luidspreker
	andere zijde potmeter aan aarde. Dit zal ook moeten kunnen werken. Wel voor ter bescherming van het IC tussen de loper en de luidspreker een kleine weerstand van bijvoorbeeld 5 Ohm zetten. Fijnafregelen met de instelpotmeter op de LF print deze kan dan uiteraard blijven zitten.

Het luisteren op de ingang en zenden op de uitgang van repeaters. Uitleg: Elke frequentie is in de Eprom in twee banken geprogrammeerd. Als de set op zenden schakelt dan wordt pen 12 van de stekkereenheid achter in de set +10 volt en de pen 11 daarnaast wordt bij ontvangst + 10 volt. Bij zenden wordt deze spanning gebruikt om de eprom een bank hoger te laten werken. Bij repeaterfrequenties is die tweede bank de ingang van de repeaterfrequentie. Als we nu deze spanning onderbreken zenden we op de uitgang. REV TX. En als we tijdens ontvangst de +10 volt op de Epromprint zetten dan schakelt de Eprom een bank omhoog en luisteren we op de ingang.

Reverse Rx

	Gebruik de linkse drukschakelaar dat is nu de squels. Verbind de twee contacten, die deze schakelaar normaal schakelde, door met een draadje.
	Haal het veertje uit de schakelaar zodat het een drukschakelaar wordt en zet het, om het niet kwijt te raken, maar in de derde schakelaar die heeft nu toch eerst geen bestemming.
	Frees de banen naar de schakelaar op enige afstand door.
	Sluit het draadje TX 10 volt aan op het voorste contact van de schakelaar.
	Soldeer een diode op het middencontact in geleiding van de schakelaar af.
	Maak nu de tweede schakelaar vrij van de printbaan door de printbanen door te halen met de print frees. Let op ook aan de andere zijde loopt een baan. 7 Maak een verbinding vanaf het punt + 10 volt bij ontvangst naar het achterste contact van de schakelaar.
	Soldeer een diode in geleiding van af de drukschakelaar op het middencontact.
	Soldeer de twee diodes aan de uitgang aan elkaar en leg een draadje van de diodes naar de baan die via de IC voet naar pen 5 van de promvoet loopt.

De 1750 Hz

Rinus - PDoFBY uit Hulshorst heeft erg handige setjes (bouwpakketjes) gemaakt die hij ook voor anderen beschikbaar heeft. Dit setje kunt u gewoon in de set solderen op de plaats waar vroeger de toonoproep heeft gezeten. Met de derde knop kunt u dan een repeater openen want de set schakelt ook even op zenden als u op de knop drukt. Het is ook heel goed mogelijk om deze pieper zelf te bouwen. Het gaat uit van een redelijk voordelig kristal met een frequentie van 14.31818 MHz. welke door een 4060 4 keer door 2 wordt gedeeld wordt tot 1749 Hz. Het schema is als volgt samengesteld rond de 4060: Van pen 2 komt via een Elco 10-33 uF 1750 Hz uit pen 8 en 12 moeten verbonden met massa tussen de pennen 10 en 11 zit het kristal 14.31818 MHz met parallel met daar over een weerstand van 1 Mohm. pen 16 ligt via een C van 100 nF aan massa. tussen de knop I en de zendschakelaar een diode.

Achterzijde Mobilofoon

Ruimte waar de toonprint in zat

o	massa
o
o	knop II	o	1750 Hz uit
o	knop I	o	lamp groen
o	PTT	o
o		o
o	+10V na	o

Tussen knop I (gebruiken we nu alleen) en de zendschakelaar moet nog een diode geplaatst bv. 1n941 of 1n4148 of zo.

Best 73 en succes,

Jacob - PE1NKR @ PI8DUY

VERON afdeling Friese Wouden Afdelingsblad 'CQ Friese Wouden'